Η Δικαιοσύνη εμπλέκεται σημαντικά στην λειτουργία της οικονομίας με την επίλυση διαφορών ανάμεσα σε πολίτες (Πολιτική Δικαιοσύνη), διαφορών μεταξύ του πολίτη και του κράτους (Διοικητική Δικαιοσύνη), ενώ ελέγχει και επιβάλλει την τήρηση της νομιμότητας (Ποινική Δικαιοσύνη). Έτσι, η Δικαιοσύνη συμβάλλει λ.χ. στην ορθή τήρηση συμφωνιών ανάμεσα σε ιδιώτες, στην προστασία της ιδιοκτησίας και της ασφάλειας της κοινωνίας, στον έλεγχο των διοικητικών πράξεων, την επίλυση φορολογικών διαφορών κ.ο.κ.
Το επιχειρηματικό και οικονομικό περιβάλλον της χώρας ευνοείται εφόσον η Δικαιοσύνη επιτυγχάνει:
- την γρήγορη και οριστική επίλυση διαφορών: μειώνεται η αβεβαιότητα και οι καθυστερήσεις π.χ. στην υλοποίηση δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων, στην επίλυση εργατικών διαφορών, την επιχειρηματική δραστηριότητα και την λειτουργία του φορολογικού συστήματος
- την αποτελεσματική αντιμετώπιση της διαφθοράς: η διαφθορά υπονομεύει το κράτος δικαίου, ενώ δημιουργεί εμπόδια και παρασιτικές δομές στην οικονομική και επιχειρηματική δραστηριότητα.
- την διαφάνεια στην λειτουργία της: ενισχύεται το κύρος των δικαστικών αποφάσεων και ο σεβασμός στους θεσμούς της πολιτείας, και στην συγκεκριμένη περίπτωση, ως ρυθμιστή της οικονομικής δραστηριότητας
- την ισότητα στην πρόσβαση στις υπηρεσίες της Δικαιοσύνης: μειώνοντας τα διαχειριστικά κόστη, επιτρέπεται η ισότιμη πρόσβαση στους πολίτες, επαγγελματίες και επιχειρήσεις ανεξάρτητα οικονομικών μέσων και αποφεύγεται η χρήση του δικαστικού συστήματος ως μέσο αθέμιτου ανταγωνισμού
- την αύξηση της παραγωγικότητας: η ψηφιοποίηση υπηρεσιών και απλοποίηση διαδικασιών επιτρέπει την εξοικονόμηση χρόνου, πόρων και ανθρωποπροσπάθειας στο σύνολο της οικονομίας, η οποία μέχρι τώρα αναλίσκεται στην διεκπεραίωση γραφειοκρατικών διαδικασιών χωρίς προστιθέμενη αξία. Με τον τρόπο αυτό, οι παραγωγικές δυνάμεις της οικονομίας μπορούν να επενδυθούν σε τομείς και δραστηριότητες που θα παράγουν πραγματική προστιθέμενη αξία για το κοινωνικό σύνολο, όπως οι εξαγωγές, η καινοτομία και η παραγωγή.
- την κοινωνική συνοχή και σταθερότητα, μέσω της πρόληψης της εγκληματικότητας, την επιτυχή και παραγωγική επανένταξη στο κοινωνικό σύνολο και την φροντίδα ευπαθών ομάδων (όπως οι ανήλικοι παραβάτες και οι τοξικοεξαρτημένοι)
Βελτίωση και εμπλουτισμός των υπηρεσιών της Δημόσιας Διοίκησης μέσω ηλεκτρονικών υπηρεσιών:
Η στρατηγική του Υπουργείου περιστρέφεται γύρω από την μείωση του διαχειριστικού φόρτου και την αναβάθμιση των υπηρεσιών της Δικαιοσύνης. Το Υπουργείο ενστερνίζεται την αρχή ότι , οι υπηρεσίες της Δημόσιας Διοίκησης πρέπει να παρέχονται, κατά το μέτρο του εφικτού, ηλεκτρονικά και με απλό τρόπο. Στις υπηρεσίες αυτές, δεν θα πρέπει να απαιτείται φυσική παρουσία του πολίτη και η διατάραξη της καθημερινότητάς του.
Για τον λόγο αυτό, γίνεται προσπάθεια για την σταδιακή ψηφιοποίηση των διάφορων υπηρεσιών του δικαστικού συστήματος. Αυτή τη στιγμή, κεντρικά δικαστήρια διαθέτουν υπηρεσίες ηλεκτρονικής κατάθεσης αιτήσεων και ενημέρωσης για την πορεία υποθέσεων. Το Υπουργείο υλοποίει έργα που αφορούν στην παροχή επιπλέον ηλεκτρονικών υπηρεσιών στη κοινωνία και αφορούν στο δικαστικό σύστημα (π.χ. Εθνικό Ποινικό Μητρώο, υπηρεσίες Ελεγκτικού Συνεδρίου) το σωφρονιστικό (π.χ. Ηλεκτρονικές υπηρεσίες για την διασύνδεση αποφυλακιζόμενων με την κοινωνία, ηλ. Υπηρεσίες καταστημάτων κράτησης) και σχεδιάζει νέες ευρύτερες παρεμβάσεις.
Καλή διοίκηση και αποδοτικότητα του Δημοσίου Τομέα
Σημαντικό μέρος των παρεμβάσεων ΤΠΕ του ΥΔΔΑΔ αφορά στην βελτίωση της διοικητικής του ικανότητας. Οι κεντρικές δράσεις του ΥΔΔΑΔ και η εφαρμογή των τεχνολογιών ΤΠΕ επιτρέπουν:
- Την συλλογή στατιστικών δεδομένων και διοικητικής πληροφόρησης
- Την λογοδοσία και τον έλεγχο της αποδοτικότητας
- Την βέλτιστη χρησιμοποίηση των διαθέσιμων πόρων και την μείωση της σπατάλης
Κατά συνέπεια συμβάλλουν στην αποδοτική λειτουργία του δημοσίου τομέα και την εξοικονόμηση πόρων, χρόνου και ανθρωποπροσπάθειας. Επιτρέπουν την βελτίωση των διαθέσιμων υπηρεσιών, μειώνοντας ταυτόχρονα το κόστος για την κοινωνία.
Στο ανωτέρω πλαίσιο το ΥΔΔΑΔ στην προγραμματική περίοδο ΕΣΠΑ 2007-2013 υλοποίησε σειρά έργων που αποσκοπούν στην επιτάχυνση απονομής δικαιοσύνης. Τα κυριότερα εξ αυτών είναι τα κάτωθι:
- Αναβάθμισης Υπηρεσιών Ελεγκτικού Συνεδρίου
Υποβοήθηση στην επιτάχυνση της δικαιοσύνης μέσω:
- Ηλεκτρονικής κατάθεσης ένδικων βοηθημάτων
- Ηλεκτρονικής υπηρεσίας κατάθεσης και παρακολούθησης αιτημάτων
- Ηλεκτρονικής διαχείρισης υποθέσεων
- Παρακολούθησης πορείας των αιτημάτων και των υποθέσεων (μέσω portal, mail, τηλεφώνου) και για τους δικηγόρους με βάση τον κωδικό τους.
- Τράπεζα Νομικού Περιεχομένου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με ανωνυμοποιημένα περιεχόμενα προσβάσιμη από κάθε ενδιαφερόμενο μέσω της διαδικτυακής πύλης www.elsyn.gr.
Διασφάλιση διαλειτουργικότητας με φορείς που διαθέτουν πληροφοριακά συστήματα λογιστικής διαχείρισης όπου διατηρούνται οι απαραίτητες πληροφορίες για τη διενέργεια του προληπτικού και κατασταλτικού ελέγχου
- Σύμπραξη Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα για την Ψηφιακή Καταγραφή, Αποθήκευση και Διάθεση Πρακτικών Συνεδριάσεων (ΣΔΙΤ)
Ανάπτυξη πληροφοριακού συστήματος και υποδομών για την ψηφιακή καταγραφή, αρχειοθέτηση και διάθεση των πρακτικών των συνεδριάσεων των δικαστηρίων και η ψηφιακή καταγραφή, αποθήκευση και διάθεση των πρακτικών των συνεδριάσεων στα πρωτοδικεία και εφετεία (πολιτικά και ποινικά) και στα ειρηνοδικεία της χώρας, με ΣΔΙΤ.
Η υλοποίηση του έργου αυτού θα βελτιστοποιήσει τη διαδικασία τήρησης των πρακτικών συνεδριάσεων και την διαχείριση αυτών σε σημαντικό μέρος των δικαστηρίων της χώρας (Ειρηνοδικεία, Πρωτοδικεία, και Εφετεία).
- Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης (ΟΣΔΔΥ-ΠΠ) Α’φάση
- Ηλεκτρονικοποίηση της ροής της ποινικής και πολιτικής διαδικασίας. Για το σκοπό αυτό θα σχεδιαστεί και θα υλοποιηθεί ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα το οποίο θα περιλαμβάνει επιμέρους εφαρμογές (υπό-συστήματα) για την υποστήριξη της επιχειρησιακής λειτουργίας των μονάδων όλων των βαθμίδων των δικαστηρίων που εμπλέκονται στη ροή κάθε δικαστικής υπόθεσης (Ποινικής και Πολιτικής)
- Εισαγωγή ομογενοποιημένου πληροφοριακού περιβάλλοντος για τα ελληνικά δικαστήρια που είναι επιφορτισμένα με τις ποινικές και αστικές υποθέσεις η οποία θα αναβαθμίσει την ποιότητα και την ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης.
- Εξασφάλιση των προϋποθέσεων διαλειτουργικότητας με τα συστήματα άλλων φορέων του Δημοσίου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- ΟΣΔΔΥ Διοικητικής Δικαιοσύνης
Αποσκοπεί και αυτό, όπως το ΟΣΔΔΥ- ΠΠ, στην εισαγωγή ομογενοποιημένου πληροφοριακού περιβάλλοντος στα ελληνικά Διοικητικά Δικαστήρια (ΣτΕ, Δ.Ε, Δ.Π, Γενική Επιτροπεία ΔΔ) με σκοπό την αναβάθμιση της ποιότητας και της ταχύτητας απονομής δικαιοσύνης και την διασφάλιση της άμεσης πρόσβασης όλων των συντελεστών απονομής Δικαιοσύνης στην έγκυρη πληροφόρηση.
- Δημιουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Αφερεγγυότητας (Η.Μ.Α)
Το φυσικό αντικείμενο – σκοπός του έργου συνίσταται στη δημιουργία ενός Ηλεκτρονικού Μητρώου Αφερεγγυότητας με ενσωμάτωσή και ολοκλήρωσή του στην ροή της Πολιτικής και Ποινικής Διαδικασίας του ΟΣΔΔΥ-ΠΠ και διασύνδεσή του μέσω Web Services: i) με το Γενικό Εμπορικό Μητρώο Γ.Ε.ΜΗ ii) με τα αντίστοιχα ηλεκτρονικά μητρώα αφερεγγυότητας των Κρατών Μελών της ΕΕ και iii) με τα αντίστοιχα ηλεκτρονικά μητρώα επιχειρήσεων των Κρατών Μελών της ΕΕ.
- Εθνικό Ποινικό Μητρώο
Ηλεκτρονική κατάθεση αίτησης/λήψη αντιγράφου Ποινικού Μητρώου από πολίτες και φορείς της Δημόσιας Διοίκησης.
- Αλληλεπιδραστικές Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Προδικασίας – On Line Εξυπηρέτηση Δικηγόρων, Δικαστών, Πολιτών
Το έργο έχει σαν σκοπό την δημιουργία ενοποιημένων πληροφοριακών υποδομών για την διευκόλυνση των διαδικασιών προδικασίας (συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής κατάθεσης δικογράφου) και την παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς τους δικηγόρους όλης της χώρας. Δικαιούχος, φορέας υλοποίησης και λειτουργίας του έργου είναι ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών.
- Ψηφιακές Υπηρεσίες Υποστήριξης και Ενίσχυσης των Μελών του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
Το έργο εστιάζει στην ανάπτυξη ηλεκτρονικών νομικών βιβλιοθηκών, όπως επίσης και περιορισμένες υπηρεσίες για τα μέλη του ΔΣΘ (π.χ. τήρηση ιστοσελίδας, εργαλείο επαγγελματικής δικτύωσης κτλ). Δικαιούχος, φορέας υλοποίησης και λειτουργίας του έργου είναι ο Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης.
Στο πλαίσιο αυτό, το ΥΔΔΑΔ με γνώμονα πάντα τη βελτίωση των χρόνων απονομής δικαιοσύνης και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών αλλά και των επιχειρήσεων στο θεσμό της δικαιοσύνης, σχεδιάζει μία σειρά έργων προς υλοποίηση κατά την προγραμματική περίοδο ΕΣΠΑ 2014-2020.
Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων για την Πολιτική και Ποινική Διαδικασία Β’ Φάση
Το έργο «Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων για την Πολιτική και Ποινική Διαδικασία» – Α’ Φάση, το οποίο υλοποιείται στα πλαίσια του ΕΣΠΑ 2007-2013, αφορά στη κεντρική μηχανογράφηση των δικαστηρίων σε επιλεγμένες εφετειακές περιφέρειες της χώρας (Αθηνών, Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Χαλκίδας). Η Β’ Φάση του έργου, η οποία θα υλοποιηθεί στα πλαίσια του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020 θα αφορά την εξάπλωση του συστήματος στα υπόλοιπα δικαστήρια της χώρας. Περιλαμβάνει αναβαθμίσεις εξοπλισμού/ λογισμικού, παραμετροποίηση, μετάπτωση δεδομένων και υπηρεσίες εκπαίδευσης.
Υπηρεσίες Τηλεδιάσκεψης σε δικαστήρια και σωφρονιστικά καταστήματα
Αφορά στην υλοποίηση υποδομών για την χρήση της τηλεδιάσκεψης στα δικαστήρια και σωφρονιστικά καταστήματα. Περιλαμβάνει προμήθεια εξοπλισμού, εγκατάσταση και παραμετροποίηση.
Ψηφιοποίηση Αρχείων και Δεδομένων Δικαστηρίων
Η δράση αφορά: α) τη ψηφιοποίηση δεδομένων και αρχείων των δικαστηρίων ανά τη χώρα, με σκοπό την αξιοποίηση τους από τα υλοποιούμενα πληροφοριακά συστήματα στον χώρο της Δικαιοσύνης, β) τη ψηφιοποίηση και καταχώρηση δεδομένων των ανεκτέλεστων αποφάσεων και την μετάπτωση του ηλεκτρονικού αρχείου σε βάση δεδομένων των πληροφοριακών συστημάτων της δικαιοσύνης, γ) τη ψηφιοποίηση των πτωχευτικών μερίδων των υποθέσεων πτώχευσης που θεωρούνται ενεργείς στην παρούσα φάση και τη ψηφιοποίηση και καταλογογράφηση των Πινάκων Εκποίησης Κινητών και Ακινήτων Μερίδων με σκοπό την ανάρτηση τους στην Διαδικτυακή Πύλη της Δικαιοσύνης.
Τα δεδομένα προς ψηφιοποίηση αφορούν δικογραφίες και στοιχεία ενεργών υποθέσεων, καθώς και άλλα αρχεία, μητρώα και φακέλους που τηρούνται στα δικαστήρια της χώρας.